Rok 2025 to kolejny z rzędu rok przynoszący istotne zmiany w regulacjach dotyczących transportu drogowego w Europie, które wpłyną na funkcjonowanie firm z branży Transport-Spedycja-Logistyka (TSL). Jako aktywny uczestnik tego rynku oraz lider w sektorze transportu lekkiego, MAKO TSL intensywnie śledzi wszystkie zmiany w zakresie regulacji oraz analizuje je pod kątem prowadzenia działalności – swojej, oraz naszych Partnerów. Poniżej przedstawiamy kluczowe zmiany oraz ich potencjalne konsekwencje dla branży.
Nowe przepisy dotyczące tachografów
Jak wspominaliśmy w naszych perspektywach dla branży TLS, w 2025 roku wejdą w życie nowe przepisy dotyczące tachografów, obligujące firmy transportowe do aktualizacji systemów monitorowania czasu pracy kierowców. Jest to jedna z najgłośniejszych w naszej branży zmian w zakresie regulacji prawnej, wokół której dyskusja ciągnie się od dłuższego czasu. Celem jest zwiększenie bezpieczeństwa na drogach oraz zapewnienie przestrzegania norm czasu pracy i odpoczynku kierowców. Nowe tachografy pozwolą m.in. na kontrolę zdalną pojazdu przez odpowiednie służby, bez potrzeby jego zatrzymania w przypadku braku naruszeń.
Tzw. tachografy drugiej generacji są już obowiązkiem dla aut powyżej 3,5t DMC (popularne “busy” mają wdrożenie tachografów przed sobą w 2026 roku), natomiast w grudniu w ramach specjalnego posiedzenia komitetu ds. transportu drogowego kraje członkowskie Unii Europejskiej wprowadziły dwumiesięczny okres przejściowy, w którym przewoźnicy nie będą karani za ich brak. Okres ten trwać będzie do końca lutego 2025 roku.
Nowe wymagania dla przewoźników spoza UE
Od stycznia 2025 roku przewoźnicy spoza Unii Europejskiej, chcący operować na rynku wewnątrzwspólnotowym, będą zobowiązani do rejestrowania zezwoleń SENT (EKMT). Celem tej regulacji jest ograniczenie nieuczciwej konkurencji oraz zapewnienie większej transparentności na rynku. Przewoźnicy będą musieli spełnić określone kryteria formalne, takie jak dostarczenie dokumentacji potwierdzającej zgodność z przepisami unijnymi oraz uiszczenie stosownych opłat.
Zmiany te mogą wpłynąć na konkurencyjność firm transportowych, zwłaszcza tych z regionów o niższych kosztach operacyjnych. Są również odpowiedzią na często podnoszony przez wewnątrzwspólnotowych przewoźników problem dysproporcji w wymogach formalnych prowadzenia działalności, przez który tracą oni na konkurencyjności w stosunku do mnie uregulowanych podmiotów z krajów trzecich.
Podwyżki opłat drogowych i podatków
Unia Europejska zobowiązała kraje członkowskie do uwzględnienia kosztów emisji CO₂ w opłatach drogowych do 1 marca 2024 roku. W 2025 roku wprowadzone zostaną również nowe stawki podatku od środków transportu, wyższe dla pojazdów o wysokiej emisji CO₂. Przewoźnicy, którzy nie zainwestują w modernizację floty, muszą liczyć się z większymi obciążeniami finansowymi, co wpłynie na strukturę kosztów operacyjnych przedsiębiorstw i stanowi wyzwanie dla ich rentowności.
Jest to skutek sukcesywnej polityki ograniczania emisji dwutlenku węgla na rynku wewnątrzwspólnotowym. Z jednej strony, patrząc na długofalowe efekty tych działań, można dostrzec wiele pozytywnych efektów – od walki ze zmianami klimatycznymi do realnej poprawy efektywności ekonomicznej przedsiębiorstwa poprzez zredukowanie kosztów prowadzenia floty. Z drugiej jednak, regulator musi mieć na uwadze wysokie koszty tych zmian i powinien je wprowadzać w na tyle zrównoważony i długotrwały sposób, by nie zagrozić branży TSL i firmom, dla których poniesienie takich kosztów może nie być możliwe w tak krótkim okresie.
Obowiązkowe raportowanie ESG
Firmy z sektora TSL będą zobowiązane do raportowania czynników środowiskowych, społecznych i ładu korporacyjnego (ESG). Wymogi te obejmują wdrożenie strategii zrównoważonego rozwoju zgodnych z unijną Dyrektywą CSRD. Od 2024 roku wymogi raportowania ESG obowiązują największe firmy, a w 2025 roku obejmą także duże spółki zatrudniające powyżej 250 pracowników, z sumą bilansową powyżej 25 mln EUR lub rocznymi przychodami powyżej 50 mln EUR. Przedsiębiorstwa te będą musiały dostosować się do nowych wymogów i złożyć pierwsze raporty w 2026 roku.
Jest to kolejny punkt na liście walki Unii Europejskiej ze zmianami klimatycznymi, który nakłada dodatkowe obowiązki na firmy z branży TSL. W ramach tych zmian, w MAKO TSL zamierzamy obszernie podsumować naszą Misję Środowiskową, której cele mieliśmy wyznaczone właśnie na rok 2025 i przygotować nową strategię, która uwzględniać będzie wszystkie wytyczne i dyrektywy stawiające wyzwania dla podmiotów działających w transporcie drogowym w Unii Europejskiej. W przeszłości pisaliśmy też o różnych sposobach, w jakich staramy się redukować negatywny wpływ na środowisko jednocześnie tnąc koszty operacyjne.
Wdrożenie programu „Trust & Check”
W 2025 roku wprowadzony zostanie program „Trust & Check”, będący nową wersją statusu AEO (Upoważnionego Przedsiębiorcy). Program ma na celu uproszczenie procesów celnych i przyspieszenie odpraw. Przedsiębiorstwa posiadające ten status zyskają możliwość wprowadzania towarów na rynek UE bez konieczności aktywnej interwencji celnej. Program wprowadzi również funkcjonalności, takie jak automatyczne generowanie dokumentów i raportów celnych oraz możliwość okresowego rozliczania cła.
Uproszczenia w procesach prawych są zawsze mile widzianymi przez przedsiębiorców zmianami i branża transportowa nie jest tu wyjątkiem. Wszystko oczywiście zależy od szczegółów programu oraz tego, w jaki sposób jego założenia zostaną wdrożone, natomiast dobrze jest obserwować zmiany na rynku, które nie tylko stawiają przed firmami transportowymi nowe wymagania, ale też mają im pomóc w funkcjonowaniu.
Zniesienie zwolnienia celnego dla towarów o niskiej wartości
W 2025 roku zniesione zostanie zwolnienie celne dla towarów o wartości poniżej 150 euro, co ma na celu wyeliminowanie problemu zaniżania wartości towarów. Zmiana ta jest istotna dla branży e-commerce, która będzie musiała dostosować systemy deklaracyjne do nowych wymagań. Wszystkie te zmiany będą wspierane przez unijne centrum danych celnych, wykorzystujące sztuczną inteligencję do analizy danych, minimalizacji ryzyka nadużyć oraz prognozowania potencjalnych zagrożeń.
W kontrze do poprzedniego punktu, mamy zniesienie zwolnień celnych obowiązujących do tej pory. Czas pokaże, czy uproszczenia wynikające z programu „Trust & Check” balansować będą te zmiany. Fakt, że mówimy tu o towarach o niskiej wartości może ograniczyć wpływ tej decyzji regulatora na branżę TSL, z drugiej strony dynamiczny rozwój e-commerce sprawia, że często to właśnie podmioty z tej branży zlecają coraz więcej zleceń transportowych w czasach, w których obserwujemy zastój na tradycyjnym rynku.
Co branży TSL przyniesie 2025 rok?
Rok 2025 przynosi szereg zmian prawnych w transporcie drogowym w Europie, które wpłyną na funkcjonowanie firm z sektora TSL. Przedsiębiorstwa będą musiały dostosować się do nowych wymogów, takich jak rejestracja zezwoleń SENT, podwyżki opłat drogowych i podatków, obowiązkowe raportowanie ESG, wdrożenie programu „Trust & Check”, zniesienie zwolnienia celnego dla towarów o niskiej wartości oraz nowe przepisy dotyczące tachografów.
Aby utrzymać konkurencyjność na rynku, firmy muszą na bieżąco monitorować te zmiany oraz wpisać je w swoje strategie rozwoju inwestując w modernizację floty, dostosowanie systemów operacyjnych oraz szkolenia dla pracowników. MAKO TSL na bieżąco śledzi te zmiany – uważamy, że nasza pozycja lidera w branży transportowej zobowiązuje nas nie tylko do przestrzegania wszystkich regulacji (niezależnie od opinii rynku na ich temat), ale też pomagania naszym Partnerom możliwie najlepiej przygotować się na nadchodzącą przyszłość.
